İşyeri Hekimi

İŞYERİ HEKİMİ NEDİR? NASIL İŞYERİ HEKİMİ OLUNUR? İŞYERİ HEKİMİN STATÜSÜ NEDİR?

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilen, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belgelendirilmiş hekimlere işyeri hekimi denir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yetkilendirmiş olduğu Eğitim Kurumları’ndan eğitim aldıktan sonra, yine Bakanlığın yapacağı sınavdan başarılı olanlar, İşyeri hekimliğisertifikasını almaya hak kazanırlar. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından sertifikalar kişilere teslim edilecektir. Geçerli sertifikalar alındıkları tarih itibariyle 7 yıl süreyle geçerlidir. İşyeri Hekimlerinin Çalışma Şartları ile Görev ve Yetkileri Hakkındaki Yönetmelik uyarınca, işyeri hekimleri “sözleşme” ile ve elbette bir “ücret’’karşılığında, “işyeri sağlık birimi”nde görev yaparlar. Ücretlerinin miktarı ve ödeme biçimi sözleşmelerinde gösterilir. Dolayısıyla hekim, mesleksel statüsü olan bir “işçidir.’’ Bir bakıma işveren adına belli hizmetler gördüğü için “işveren vekili” niteliği de taşımaktadır. Ancak, işveren vekilliği sıfatı işçilikten doğan hak ve yükümlülükleri ortadan kaldırmaz.

İŞYERİ HEKİMLİĞİ EĞİTİMİ NE KADAR SÜRÜYOR? İŞYERİ HEKİMLİĞİ SINAVININ GEÇME NOTU NEDİR?

Bakanlıkça belirlenen eğitim programları teorik ve uygulamalı olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Eğitimin teorik kısmı 180 saat, uygulama kısmı 40 saat ve toplamda 220 saattir. Uygulamalı eğitimler, işyeri hekimi bulunan bir işyerinde yapılır. Eğitim programlarını tamamlayan adayların sınavları Bakanlıkça yapılır veya yaptırılır. İşyeri hekimliği yönetmeliği 2015 yılında yapılacak olan sınav takvimini çalışma bakanlığı işyeri hekimliği web sitesi üzerinden duyurmaktadır. Girdiği ilk sınavda başarılı olamayan adaylar bir sonraki sınava da katılabilir. Ancak iki sınavda da başarılı olamayanlar yeniden eğitim programına katılmak zorundadırlar. Sınavlarda 100 puan üzerinden en az 70 puan alan adaylar başarılı sayılır.

İş Yeri Hekimi

İŞYERİ HEKİMİNİN TEMEL GÖREVLERİ NEDİR?

-İşyeri hekimi, işyerinde bulunması halinde diğer sağlık personeli ile birlikte çalışır. İşyeri hekimleri, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında aşağıdaki görevleri yapmakla yükümlüdür.

İşyeri Hekiminin Rehberlik Görevi

– İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında çalışanların sağlık gözetimi ve çalışma ortamının gözetimi ile ilgili işverene rehberlik yapmak.
– İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak işyerinin tasarımı, kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi konularının iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş sağlığı kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak.
– İşyerinde çalışanların sağlığının geliştirilmesi amacıyla gerekli aktiviteler konusunda işverene tavsiyelerde bulunmak. – İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak araştırmalara katılmak, ayrıca işin yürütümünde ergonomik ve psikososyal riskler açısından çalışanların fiziksel ve zihinsel kapasitelerini dikkate alarak iş ile çalışanın uyumunun sağlanması ve çalışma ortamındaki stres faktörlerinden korunmaları için araştırmalar yapmak ve bu araştırma sonuçlarını rehberlik faaliyetlerinde dikkate almak.
– Kantin, yemekhane, yatakhane, kreş ve emzirme odaları ile soyunma odaları, duş ve tuvaletler dahil olmak üzere işyeri bina ve eklentilerinin genel hijyen şartlarını sürekli izleyip denetleyerek, çalışanlara yürütülen işin gerektirdiği beslenme ihtiyacının ve uygun içme suyunun sağlanması konularında tavsiyelerde bulunmak.
– İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak.
– İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmadığı halde çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araştırılması konusunda çalışma yapmak ve işverene önerilerde bulunmak.
– İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmektir.

İşyeri Hekiminin Risk Değerlendirmesi Yapma Görevi

– İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak,
– Risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmaktır.
– Gebe veya emziren kadınlar, 18 yaşından küçükler, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı olanlara dikkate almak
– Kronik hastalığı olanlar, yaşlılar, malul ve engelliler, alkol, ilaç ve uyuşturucu bağımlılığı olanlar, birden fazla iş kazası geçirmiş olanlar gibi özel politika gerektiren grupları yakın takip ve koruma altına almak, bilgilendirmek ve yapılacak risk değerlendirmesinde özel olarak dikkate almaktır.

İşyeri Hekiminin Sağlık Gözetimi Görevi:

– Sağlık gözetimi kapsamında yapılacak işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler ile ilgili olarak çalışanları bilgilendirmek ve onların rızasını almak.
– Çalışanın kişisel özellikleri, işyerinin tehlike sınıfı ve işin niteliği öncelikli olarak göz önünde bulundurularak uluslararası standartlar ile işyerinde yapılan risk değerlendirmesi sonuçları doğrultusunda;

1. a) Az tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç beş yılda bir,
2. b) Tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç üç yılda bir,
3. c) Çok tehlikeli sınıftaki işyerlerinde en geç yılda bir, defa olmak üzere periyodik muayene tekrarlanır. Ancak işyeri hekiminin gerek görmesi halinde bu süreler kısaltılır.

-Çalışanların yapacakları işe uygun olduklarını belirten işe giriş ve periyodik sağlık muayenesi ile gerekli tetkiklerin sonuçlarını düzenlemek ve işyerinde muhafaza etmek.
– Özel politika gerektiren gruplar, meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı alanlar, kronik hastalığı, madde bağımlılığı, birden fazla iş kazası geçirmiş olanlar gibi çalışanların, uygun işe yerleştirilmeleri için gerekli sağlık muayenelerini yaparak rapor düzenlemek
– Meslek hastalığı tanısı veya ön tanısı almış çalışanın olması durumunda kişinin çalıştığı ortamdaki diğer çalışanların sağlık muayenelerini tekrarlamak.
– Sağlık sorunları nedeniyle işe devamsızlık durumları ile işyerinde olabilecek sağlık tehlikeleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek, gerektiğinde çalışma ortamı ile ilgili ölçümler yapılmasını planlayarak işverenin onayına sunmak ve alınan sonuçların çalışanların sağlığı yönünden değerlendirmesini yapmak.
– Çalışanların sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde işe dönüş muayenesi yaparak eski görevinde çalışması sakıncalı bulunanlara mevcut sağlık durumlarına uygun bir görev verilmesini tavsiye ederek işverenin onayına sunmak.
– Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yayılmayı önleme ve bağışıklaşma çalışmalarının yanı sıra gerekli hijyen eğitimlerini vermek, gerekli muayene ve tetkiklerinin yapılmasını sağlamak.
– İşyerindeki sağlık gözetimi ile ilgili çalışmaları kaydetmek.
– İş güvenliği uzmanı ile işbirliği yaparak iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve bu konuları da içerecek şekilde yıllık çalışma planını hazırlayarak işverenin onayına sunmak.

İşyeri Hekiminin Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt Görevi
– Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek.
– İşyerinde ilkyardım ve acil müdahale hizmetlerinin organizasyonu ve personelin eğitiminin sağlanması için çalışmalarını ilgili mevzuat doğrultusunda yürütmek.
– Yöneticilere, bulunması halinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu üyelerine ve çalışanlara genel sağlık, iş sağlığı ve güvenliği, hijyen, bağımlılık yapan maddelerin kullanımının zararları, kişisel koruyucu donanımlar ve toplu korunma yöntemleri konularında eğitim vermek, eğitimin sürekliliğini sağlamak.
– Çalışanları işyerindeki riskler, sağlık gözetimi, yapılan işe giriş ve periyodik muayeneler konusunda bilgilendirmek.
– İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve sağlık gözetimi sonuçlarının kaydedildiği yıllık değerlendirme raporunu iş güvenliği uzmanı ile işbirliği halinde rapor hazırlamak.

İşyeri Hekiminin İlgili Birimlerle İşbirliği Görevi:
– Sağlık gözetimi sonuçlarına göre, iş güvenliği uzmanı ile işbirliği içinde çalışma ortamının gözetimi kapsamında gerekli ölçümlerin yapılmasını önermek, ölçüm sonuçlarını değerlendirmek.
– İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında bilgi ve eğitim sağlanması için ilgili taraflarla işbirliği yapmak.
– İş kazaları ve meslek hastalıklarının analizi, iş uygulamalarının iyileştirilmesine yönelik programlar ile yeni teknoloji ve donanımın sağlık açısından değerlendirilmesi ve test edilmesi gibi mevcut uygulamaların iyileştirilmesine yönelik programların geliştirilmesi çalışmalarına katılmak.
– Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Yönetmeliğine göre meslek hastalığı ile ilgili sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye yetkili hastaneler ile işbirliği içinde çalışmak, iş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına yakalanan çalışanların rehabilitasyonu konusunda ilgili birimlerle işbirliği yapmaktır.
– İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılacak araştırmalara katılmak.
– Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerinin hazırlanmasında iş güvenliği uzmanına katkı vermek.
– Bir sonraki yılda gerçekleştirilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin yer aldığı yıllık çalışma planını iş güvenliği uzmanıyla birlikte hazırlamak.
– İşyerinde görevli çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmaktır.

İŞYERİ HEKİMİNİN SORUMLULUKLARI NELERDİR?

Kanunla işyeri hekiminin sorumlulukları konusunda da yeni yasal kurallar getirilmiştir. Şayet işyeri hekimi görevinin gereklerine aykırı davranarak bir zararın doğmasına sebebiyet verirse, işveren bu zarardan dolayı işyeri hekimini sorumlu tutabilecektir. Sözgelimi işyeri hekimi, işyerinde alınması gerekli tedbirleri önceden tespit edip bunların alınmasını sağlamamış ve bu sebeple bazı meslek hastalıklarının ortaya çıkmasına yol açmışsa, işveren bu konuda doğan zararlardan dolayı işyeri hekimine tazminat davası açabilecektir. Bu  husus da hukukumuzda bir yeni durumdur. Yine Kanunda, işçinin ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen işyeri hekiminin yetki belgesinin de askıya alınması öngörülmüştür. Bu konuda işyeri hekimi herhangi bir ihmalinin olmadığını ispatlarsa şüphesiz belgesi geri iade edilecektir.

İŞYERİ HEKİMLİĞİ YENİLEME NEDİR?

İşyeri hekimliği belgesi bulunan hekimlerin, mesleki becerilerini işyerinde uygulayabilmeleri için gerekli, iş sağlığı ve güvenliği bilgilerini güncellemektir. İşyeri hekimleri, işyeri hekimliği belgelerini aldıkları tarihten sonra 5 yıllık aralıklarla İSG eğitim kurumları tarafından düzenlenen yenileme eğitimine katılmak zorundadırlar. Bu eğitimin süresi 30 saatten az olamaz. Bilgi yenileme eğitimine katılmayan işyeri hekimlerinin, işyeri hekimliği belgeleri geçersiz sayılır ve bilgi yenileme eğitimine katılıncaya kadar bu yönetmelik kapsamındaki görev ve yetkilerini kullanamazlar.

İŞYERİ HEKİMİ ÜCRETLERİ NEDİR?

Türk Tabipler Birliği “işyeri hekimliği ücret tarifesi 2015” tarifesini belirledi. Türk Tabipler Birliği tarafından belirlenen tarifeye göre, 2015 yılı işyeri hekimliği asgari sözleşme ücretleri, işyerinin risk kategorisi ve çalıştırılan işçi sayısına göre düzenlendi. İşyeri hekimliği yönetmeliği 2015 Buna göre, 50’den fazla işçinin çalıştığı; “az tehlikeli” işyerleri için işçi başına net ücret 41, 73 TL, “tehlikeli” işyerleri için 43,01 TL, “çok tehlikeli” işyerleri için ise 44, 25 TL olarak belirlendi. 50’den az işçi çalıştırılan yerlerde ise işyeri hekimi ücretleri işçi başına 7 birim olarak hesaplanacak.

HANGİ İŞLETMELER İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI BULUNDURMAK ZORUNDADIR?

-50’den fazla işçi çalıştıran işyerleri için işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma yükümlülüğü 01.01.2013 tarihinde başlamış bulunmaktadır. -50’den az işçi çalıştıran az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ve kamu kurumları için 01.07.2016. -50’den az işçi çalıştıran tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ise 01.01.2014 tarihinden sonra işyeri hekimi ve İş güvenliği uzmanı bulundurmak zorundadır. İş güvenliği uzmanı bulundurulmaması halinde her ay için 5000 TL ceza uygulanacaktır.

İŞYERİ HEKİMLİĞİ SÖZLEŞMESİ İÇİN GEREKLİ İŞLEMLER NELERDİR?

– Tıp diploması fotokopisi,
– Geçerli işyeri hekimliği sertifikası fotokopisi(önlü arkalı olarak çekilerek vize yapıldı ise gözükmesi sağlanmalıdır)
– Mahalli idareler ile kurum tabipliklerinde çalışan işyeri hekimliği yapacak hekimlerin döner sermaye ek ödemesi almadıklarına dair resmi yazı,
– İşyeri hekimi serbest hekim ise serbest hekim olarak çalıştığına dair beyanı
– Özel bir sağlık kuruluşunda çalışıyor ise aylık çalışma süresini belirten belge;
– Başka bir işyerinde işyeri hekimliği yapıyorsa;
– İşyerinin yer aldığı  tehlike sınıfı (Az Tehlikeli/Tehlikeli/Çok Tehlikeli),
– İşyerindeki toplam çalışan sayısı,
– İşyeri hekiminin bu işyerinde çalıştığı aylık süre.

TORBA YASA İŞYERİ HEKİMLİĞİ ALANINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR?

– Tabipler, işyeri hekimliği eğitimi alma ve işyeri hekimliği belgesine sahip olma şartı aranmaksızın 10’dan az işçi çalıştıranaz tehlikeli işyerlerinin işyeri hekimliği görevini yapabilirler.
– Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve yöneticilik görevi bulunmayan tabipler ile aile hekimleri, kurum ve kuruluşlarındaki çalışma saatleri dışında, kurumlarının izniyle, aylık 30 saati geçmemek üzere işyeri hekimliği yapabilir.

İŞ YERİ HEKİMLİĞİ SERTİFİKASI HANGİ SEKTÖRLERDE GEREKMEKTEDİR?

İşyeri hekimi yönetmeliği gereğince sertifika gerektiren ve gerektirmeyen iş kolları aşağıdaki gibi belirtilmiştir.

İşyeri Hekimliği Sertifikası Gerektirmeyen İşkolları:
Çalışan Sayısı 10’dan Az Olan; Bakkal, market, manav, kasap, bürolar vb. Az Tehlikeli sınıftaki işyerleri (Bu işkollarında çalışan sayısı 10 olduğunda, sertifika şartı yine aranacaktır!)

İşyeri Hekimliği Sertifikası Zorunlu Olan İşkolları: Çalışan sayısı kaç olursa olsun; İnşaat, Tekstil, Otomotiv, Sağlık (Hastane, Poliklinik, Muayenehaneler; ASM, TSM; Diyaliz Merkezleri; İlaç-tıbbi cihaz üretimi), Plastik, Mobilya, Enerji, Kuaför-Berber ve diğer tüm sektörlerdir.